Historia

Warunki do życia na tych terenach powstały pod koniec epoki lodowcowej. Uchwytne ślady człowieka datowane są na okres 220-130 tys. lat przed naszą erą. Dowody zamieszkania ludzi na Żywiecczyźnie sięgają 9000-2500 lat przed naszą erą. Na górze Grojec w Żywcu odkryto zabytki kultury liczące około 2600 lat. Jednak o ciągłości osadnictwa mówić można dopiero od XIII wieku naszej ery. Osiedlały te tereny dwie grupy osadników: przybysze z Ziemi Krakowskiej wędrujący w górę rzek, gdzie w dolinach znajdowali żyzne gleby oraz Wołosi (Wałasi) – lud pochodzenia bałkańskiego, żyjący w koczowniczych grupach pasterskich. Na Żywiecczyźnie pojawili się pod koniec XV wieku. Zajmowali oni górskie hale i wyższe położenia górskie. To im zawdzięczamy część zwyczajów góralskich. Wsie należały do kościoła, szlachty lub króla.

Przez Laliki prowadzi jedna z dwóch najstarszych dróg handlowo -dyplomatycznych pomiędzy Polską a Węgrami. Szlak prowadzący przez Przełęcz Zwardońską zapewne zaczął być używany od XIV wieku od powstania Żywca. Pod datą 1325 wymieniany jest urząd celny w Kisuckim Nowym Mieście gdzie wariantem było przejście przez przełęcz Zwardońską czyli też Laliki. Ciekawą pamiątką po tym szlaku jest nazwa osiedla Myto w Zwardoniu. Po pierwszym rozbiorze Polski w latach 80 XVIII w zbudowano trakt cesarski zwany Cysorką.

Państwo Żywieckie zaczęło się kształtować w 1467 r., gdy Król Kazimierz Jagielończyk przekazał Żywiec Piotrowi Komorowskiemu. W 1624 roku potomek Mikołaj Komorowski odstąpił państwo Żywieckie za 600 000 złoty królowej Konstancji żonie Zygmunta III Wazy. Potem ziemie te trafiły na jakiś czas w dzierżawę Wawrzyńca Wodzickiego, następnie Wielopolskich. Adam Wielopolski w 1838 r. sprzedał dobra arcyksięciu Karolowi Ludwikowi Habsburgowi. Żywieccy Habsburgowie od początku nastawiali się na gospodarkę leśną, wykupowali nawet od chłopów pola uprawne w celu zalesienia. Jednocześnie trwała intensywna eksploatacja. Wycinano dorodne lasy Jodłowo – bukowe. Drewno tartaczne sprzedawano np. na budowę domów, a bukowe używano do opalania między innymi w hutach: w Węgierskiej Górce (założonej przez Wielopolskich) oraz w Złatnej. Na miejsce wycinanych lasów wprowadzano monokultury świerkowe, których nasiona pochodziły z Austrii.

W Lalikach, będących jeszcze częścią miejscowości Szare, na górze Szklankówka pod koniec II wojny światowej rozegrał się finał walk o wyzwolenie Żywiecczyzny. Do dziś znajdują się tam niewybuchy. Są też pozostałości okopów i transzei. Wcześniej Niemcy przy pomocy mieszkańców zbudowali tu Zęby Smoka.

Laliki Powstały z wyodrębnienia się z miejscowości Szare w 1948 roku. Podobno poszło o las i wspólnoty leśne. Jednak na starych mapach np z lat 20 ubiegłego wieku widać przysiółki o nazwie Laliki. Nazwa pochodzi od popularnego nazwiska mieszkańców Lalik. Nazwa Lalki ma etymologię związaną z lalaniem czyli usypianiem.

Kościół

„W 1981r. do Lalik posłany został ks. Kazimierz Buba, któremu ks. bp Jan Pietraszko zlecił budowę nowego kościoła w centrum wioski. Wspólnie wyznaczyli najodpowiedniejsze miejsce pod budowę kościoła i plebanii. Projekt kościoła został wykonany przez małżeństwo Zbigniewa i Ilony Główka z Bielska-Białej Straconki. Ks. bp Jan Pietraszko zatwierdzał także wystrój wnętrza tego kościoła. Działki pod budowę kościoła i plebanii ofiarowały bezpłatnie 4 rodziny: Józef i Anna Brączek, Ludwik i Michalina Pytel, Józef i Otylia Urbaczka, Józef i Maria Brączek.

Pierwsze prace rozpoczęły się w 1983r. od wypalenia 110 tys. cegieł. 22 VI 1983r Ojciec Święty Jan Paweł II poświęcił kamień węgielny, który został wmurowany przez ks. bpa Pietraszko 16 IX 1984r., a kopanie fundamentów pod kościół zaczęto 16 VII 1984r. Aby podziękować Bogu za dotychczasowe prace budowlane w zimie 1984/1985 po domach wędrował obraz M B Częstochowskiej. W pierwszą sobotę lipca 1985r w kościele, który był wtedy w surowym stanie, pobłogosławione było małżeństwo Mieczysława i Heleny Zawada. Pan Młody wspólnie z Franciszkiem Szczotką najwięcej angażowali się przy pracach ciesielskich i murarskich.

Nowy kościół poświęcił 4 VI 1987r ks. kardynał Franciszek Macharski odprawiając pierwszą Mszę św. ku czci Zesłania Ducha Świętego. W czerwcu 1992r poświęcone zostały przez ks. bpa Tadeusza Rakoczego dzwony, na które parafianie składali się przez 2 lata. W 2002 roku rzeźbiarz z Białki Tatrzańskiej wykonał stacje drogi krzyżowej, która została poświęcona w czasie wizytacji przez ks. bpa T. Rakoczego. Następnego roku kamieniarz z Węgierskiej Górki wykonał dla naszego kościoła z marmuru ambonkę, chrzcielnicę i wykończył ołtarz soborowy. Ks. Stanisław Czernik polecił nam młodego, zdolnego rzeźbiarza z Białego Dunajca, p. Tadeusza Franosza, który wykonał z drzewa lipowego płaskorzeźbę ołtarzową przedstawiającą scenę Zesłania Ducha Świętego. Projekt tej rzeźby zrobiła siostra Teofora ze Zgromadzenia SS. Boromeuszek. Dziełem tego rzeźbiarza jest także popiersie Jana Pawła II. „

Tunel

Tunel Emilia –Tunel oddany do użytku w 2010 roku ma długość 678 m przed budową tunelu na Zakopiance był najdłuższym tunelem pozamiejskim w Polsce. Obok tunelu drogowego wydrążono drugi tunel ewakuacyjny, do którego przejścia znajdują się co 170 metrów.Nazwa tunelu pochodzi od imienia Emilii Wojtyły matki Jana Pawła II.